IS-A Salamandra wraca na ekspozycję MLP

Zespół Redakcyjny 08.06.2022 Polska, Szybowce Zostaw komentarz 134 Odsłon

W 2022 roku przypada 86. rocznica oblotu szybowca WWS-1 Salamandra i 76. rocznica wznowienia po wojennej przerwie jego produkcji pod nazwą IS-A Salamandra. Po ukończenia trwającej ponad pół roku renowacji Salamandra wraca na ekspozycję Muzeum Lotnictwa Polskiego, gdzie zostanie uroczyście zaprezentowana wraz z towarzyszącą wystawą.

*Szybowce WWS-1 Salamandra Aeroklubu Krakowskiego (zdjęcie z roku 1937). fot. NAC*

Jednomiejscowy szybowiec treningowy IS-A Salamandra SP-332 to najnowsza duma konserwatorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Historia tego typu szybowców rozpoczęła się jeszcze przed wojną. W 1936 roku inż. Wacława Czerwińskiego w Wojskowych Warsztatach Szybowcowych znajdujących się na terenie Lotniska Rakowice Czyżyny, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie rozpoczął prace nad nowym szybowcem szkolnym. Prototyp został oblatany latem 1936 roku, po zakończeniu testów Salamandry zostały skierowane do produkcji.

*IS-A Salamandra SP-322 przed remontem eksponowany był w Głównym Hangarze MLP (zdjęcie z roku 2005). fot. Marek Chmiel*

Szybowiec był oceniany jako udana konstrukcja przejściowa, dająca możliwość wykonywania długotrwałych lotów termicznych i żaglowych, nawet w warunkach słabych noszeń. Salamandry służyły do szkolenia pilotów po ukończeniu szkolenia podstawowego i uzyskaniu kategorii „B”. Salamandra była na tyle udaną konstrukcją, że posłużyła jako wzór do stworzenia kilku typów szybowców we Francji, Jugosławii i Finlandii, a w 1956 r., 20 lat po oblocie prototypu szybowce te zakupiła Chińska Republika Ludowa i rozpoczęła ich produkcję licencyjną.

*Replika Salamandry prezentowana we wrześniu 2005 podczas II Międzynarodowego Pikniku Lotniczego Euroregionu Beskidy w Bielsku-Białej. fot. Marek Chmiel*

Wojnę i okupację przetrwał ukryty w Szkole Szybowcowej w Goleszowie jeden egzemplarz szybowca o znakach rejestracyjnych SP-139, który po wyzwoleniu odremontowano i używano do szkolenia pilotów. Na podstawie ocalałego egzemplarza zespół inżynierów z Instytutu Szybownictwa Józef Niespał, Rudolf Matz i Marian Gracz, odtworzył dokumentację techniczną Salamandry, przystosowując projekt do masowej produkcji, którą podjęto w warsztatach IS w Bielsku Białej. Pierwszy egzemplarz seryjny o znakach rejestracyjnych SP-320 został oblatany 12 października 1946 roku. Prezentowany eksponat IS-A Salamandra SP-322 po zakończeniu eksploatacji w 1955 roku trafił do Muzeum Techniki w Warszawie, a w 1963 roku do Muzeum Lotnictwa. Jest to trzeci z pięciu egzemplarzy pierwszej powojennej serii produkcyjnej (szybowce o znakach SP-321 do SP-324), zakończonej w marcu 1947 roku.

*Szybowiec Salamandra w trakcie remontu. fot. MLP*

Pod koniec 2021 roku podjęto decyzję o renowacji delikatnej drewnianej konstrukcji szybowca, który ze względu na swój stan ostatnie lata przeleżał w muzealnych magazynach. Teraz po przywróceniu pierwotnego wyglądu i malowania będzie można podziwiać go ponownie na ekspozycji w hangarze głównym. Wernisaż i uroczyste odsłonięcie dla zaproszonych gości zaplanowano na piątek 10.06.2022, z kolei dla szerokiej publiczności odrestaurowany szybowiec prezentowany będzie od soboty 11.06.2022.

*IS-A Salamandra po zakończeniu prac renowacyjnych. fot. MLP*

W imieniu Muzeum Lotnictwa Polskiego i własnym serdecznie zapraszamy wszystkich obecnych i przyszłych szybowników oraz pasjonatów lotnictwa do odwiedzenia tej wystawy.