W 2022 roku przypada 86. rocznica oblotu szybowca WWS-1 Salamandra i 76. rocznica wznowienia po wojennej przerwie jego produkcji pod nazwą IS-A Salamandra. Po ukończenia trwającej ponad pół roku renowacji Salamandra wraca na ekspozycję Muzeum Lotnictwa Polskiego, gdzie zostanie uroczyście zaprezentowana wraz z towarzyszącą wystawą.

Jednomiejscowy szybowiec treningowy IS-A Salamandra SP-332 to najnowsza duma konserwatorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Historia tego typu szybowców rozpoczęła się jeszcze przed wojną. W 1936 roku inż. Wacława Czerwińskiego w Wojskowych Warsztatach Szybowcowych znajdujących się na terenie Lotniska Rakowice Czyżyny, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie rozpoczął prace nad nowym szybowcem szkolnym. Prototyp został oblatany latem 1936 roku, po zakończeniu testów Salamandry zostały skierowane do produkcji.

Szybowiec był oceniany jako udana konstrukcja przejściowa, dająca możliwość wykonywania długotrwałych lotów termicznych i żaglowych, nawet w warunkach słabych noszeń. Salamandry służyły do szkolenia pilotów po ukończeniu szkolenia podstawowego i uzyskaniu kategorii „B”. Salamandra była na tyle udaną konstrukcją, że posłużyła jako wzór do stworzenia kilku typów szybowców we Francji, Jugosławii i Finlandii, a w 1956 r., 20 lat po oblocie prototypu szybowce te zakupiła Chińska Republika Ludowa i rozpoczęła ich produkcję licencyjną.

Wojnę i okupację przetrwał ukryty w Szkole Szybowcowej w Goleszowie jeden egzemplarz szybowca o znakach rejestracyjnych SP-139, który po wyzwoleniu odremontowano i używano do szkolenia pilotów. Na podstawie ocalałego egzemplarza zespół inżynierów z Instytutu Szybownictwa Józef Niespał, Rudolf Matz i Marian Gracz, odtworzył dokumentację techniczną Salamandry, przystosowując projekt do masowej produkcji, którą podjęto w warsztatach IS w Bielsku Białej. Pierwszy egzemplarz seryjny o znakach rejestracyjnych SP-320 został oblatany 12 października 1946 roku. Prezentowany eksponat IS-A Salamandra SP-322 po zakończeniu eksploatacji w 1955 roku trafił do Muzeum Techniki w Warszawie, a w 1963 roku do Muzeum Lotnictwa. Jest to trzeci z pięciu egzemplarzy pierwszej powojennej serii produkcyjnej (szybowce o znakach SP-321 do SP-324), zakończonej w marcu 1947 roku.

Pod koniec 2021 roku podjęto decyzję o renowacji delikatnej drewnianej konstrukcji szybowca, który ze względu na swój stan ostatnie lata przeleżał w muzealnych magazynach. Teraz po przywróceniu pierwotnego wyglądu i malowania będzie można podziwiać go ponownie na ekspozycji w hangarze głównym. Wernisaż i uroczyste odsłonięcie dla zaproszonych gości zaplanowano na piątek 10.06.2022, z kolei dla szerokiej publiczności odrestaurowany szybowiec prezentowany będzie od soboty 11.06.2022.

W imieniu Muzeum Lotnictwa Polskiego i własnym serdecznie zapraszamy wszystkich obecnych i przyszłych szybowników oraz pasjonatów lotnictwa do odwiedzenia tej wystawy.
